از چند روز قبل با مهدی هماهنگ کردم که امروز کارگاه نروم. اوضاع ناخن‌هایم وخیم شده بود و واقعا نیاز داشتم برای درست کردنشان بروم. یک روز که خانه هستم روی تخته یک لیست بلندبالا می‌نویسم. انگار که آزاد شده باشم و بخواهم تمام رویاهایم را یک شبه محقق کنم. از صبح زود شروع به فعالیت کردم؛ دو سری لباس شستم و لباس‌های شسته شده را جمع کردم. کفش‌هایم را تمیز کردم، گوشت چرخ‌کرده را بیرون گذاشتم و از خانه خارج شدم.

سری به خانه‌ی پدر و مادر زدم. مادر در حال تمیز کردن کشوهای کابینت بود. پدر هم درباره‌ی سرگرمی جدیدش که بهتر است در موردش ننویسم برایم حرف زد. حسابی مشغول شده بود. عاشق کارهایش هستم. همه چیز را در نایلون می‌پیچد و تمیز نگه می‌دارد. آشپزخانه‌ی طبقه‌ی پایین را حسابی مرتب و تمیز کرده بود. عاشق این روحیه‌اش هستم که هیچ چیز اضافه‌ای را نگه نمی‌دارد. هیچ نوع وابستگی به وسایل ندارد و به راحتی آنها را حذف می‌کند.

به موقع به سالن رسیدم و ناخن‌هایم را به رنگ قهوه‌ای-زرشکی درآوردم. امروز جوگیر شده بودم و کم لباس پوشیده بودم. از شانس ابری بود و حسابی هم سرد شده بود. بعد از آرایشگاه مستقیم به خانه برگشتم و از همان لحظه‌ی رسیدنم به سراغ جارو زدن رفتم. سریع تمامش کردم، بعد یک لیوان نوشیدنی گرم خوردم و این بار با لباس گرم از خانه خارج شدم. به دو فروشگاه رفتم و برای خانه خریدهایی کردم. برای خودم هم یک دفتر جدید خریدم تا فصل بعد را در دفتر جدیدی شروع کنم.

ساعت پنج و پانزده دقیقه بود که به خانه‌ی ساناز رسیدم. آنقدر همدیگر را ندیده بودیم و حرف نزده بودیم که نمی‌دانستیم از کجا شروع کنیم. بی وقفه حرف زدیم. ساناز برایم چای زعفرانی درست کرده بود که چقدر لذتبخش بود.

تمام مدت لباس امتحان کردیم و قرتی‌بازی درآوردیم تا ساعت نزدیک ۷:۳۰ شد. حمید هم همان موقع رسید. من دیگر خداحافظی کردم و برگشتم. از لحظه‌ی رسیدنم بدون اینکه حتی فرصت کنم دستشویی بروم مشغول آماده کردن شام شدم که هیچ کاری برایش نکرده بودم. طبق معمولِ روزهایی که خانه هستم کباب تابه‌ای آماده کردم که از همه سریع‌تر است. لیست غذاهایی که ما می‌خوریم بسیار محدود است. من از سال گذشته تقریبا نود درصد غذاها را نمی‌خورم بنابراین درست هم نمی‌کنم. غذاهایمان تکراری هستند اما خوبند.

کباب امشب به نظر خودم خیلی خوشمزه بود. برای احسان سیب‌زمینی هم سرخ کردم.

امشب من و احسان سر موضوع بسیار مسخره‌ای بحثمان شد. من دلخور و ناراحت بودم. موضوع واقعا پیش‌ پا افتاده بود اما در یک رابطه‌ی بلند مدت یک موضوع فقط همان موضوع نیست، هر موضوعی عقبه‌ای دارد و یک چیزهایی را در درون آدم به هم وصل می‌کند. به همین دلیل است که موضوعاتِ کوچک، بزرگ می‌شوند.

اما کاملا می‌فهمم که در بحث‌ها چقدر تغییر کرده‌ام؛ چقدر آگاه‌تر و چقدر زنانه‌تر شده‌ام. رویکردهایم کاملا تغییر کرده‌اند و به تبع آن نتایجم هم متفاوت شده‌اند که از این بابت بسیار راضی‌ هستم.

برای من موضعِ پایین را داشتن مساوی با مردن است. در کت من نمی‌رود که کوتاه بیایم و بپذیرم که کسی دست بالاتر از من را داشته باشد.

اما امسال تصمیم گرفتم که جور دیگری باشم؛ تصمیم گرفتم شنونده‌ی بهتری باشم، تصمیم گرفتم اجازه دهم خیلی وقت‌ها احسان دست بالا را داشته باشد، تصمیم گرفتم «تصمیم‌گیری‌ها» را بر عهده‌ی او بگذارم، تصمیم گرفتم «فرعونِ منی» را از «مصرِ تن» بیرون کنم، تصمیم گرفتم دست از منیت و خودبزرگ‌بینی بردارم، تصمیم گرفتم تا حد ممکن وارد هیچ مبارزه‌ای نشوم و البته تصمیم گرفتم اجازه دهم دیگران برنده‌ی مبارزه‌ها باشند.

وقتی تمام این‌ها را آگاهانه پیش می‌بری در واقع در نهایت باز هم تو برنده‌ هستی اما این بار بدون خون و خونریزی.

وقتی پای عمر گذراندن در کنار کسی به میان می‌آید همه چیز رنگ و بوی متفاوتی می‌گیرد و در این مسیر صبور بودن و قدم به قدم پیش رفتن حکم برگ برنده را دارد. وقتی به مسیرم نگاه می‌کنم می‌بینم که به کمک «صبر» به تمام خواسته‌هایم رسیده‌ام. مثل یک سیاستمدار از مدت‌ها قبل برنامه‌ریزی می‌کنم و بدون کمترین عجله‌ای عوامل را یکی یکی کنار هم قرار می‌دهم تا به نتیجه‌ی دلخواهم برسم. خیلی وقت‌ها چیزهایی را شنیده و یا دیده‌ام که مطمئنم اگر کس دیگری بود از دل آنها دعوای بزرگی به راه می‌انداخت اما من خودم را کاملا به نشنیدن و ندیدن زده‌ام و آنقدر این کار را طبیعی انجام داده‌ام که هیچ‌کس حتی شک هم نکرده است و بعد صبر کرده‌ام تا زمان مناسب از راه برسد و در جای مناسب قدم مناسب را برداشته‌ام و همیشه هم نتیجه گرفته‌ام.

برای اینکه احسان با من همفکر و همراه شود بسیار صبوری کردم. هر بار با قدم‌های کوچک ذره ذره پیش رفتم و در نهایت نتایج را به نفع خودم تغییر دادم آن هم درحالیکه احسان هم رضایت کامل داشته. یعنی او هم احساس کرده که برنده شده است. خیلی مهم است که در پایان کار یکی از دو نفر احساس نکند که زندگی‌اش را وقف خواسته‌های طرف مقابل کرده است. هر دو نفر باید با هم پیش بروند و در این مسیر هر دو به نتایج دلخواهشان برسند. زندگیِ مشترک یک بازی برد-برد است.

موضوع جالبی که این روزها خیلی به آن فکر می‌کنم این است که هر چه می‌گذرد عمق رابطه‌ی من با احسان بیشتر و بیشتر می‌شود. اینکه دیگران می‌گویند رابطه در طول زمان تکراری می‌شود را من به هیچ‌وجه درک نمی‌کنم. برای من رابطه در طول زمان عمیق‌تر و به مراتب جذاب‌تر شده است.

احسان برای من مصداق بارز این ترانه است:

یه جا تسلیمِ عشق بودن همه دیوونگیت میشه

کسی که فکر نمی‌کردی تموم زندگیت میشه

الهی شکرت…

روزمان با رباعی زیبایی از جناب مولانا شروع شد:

یارب تو مرا به نفسِ طناز مده

با هر چه بجز تُست مرا ساز مده

من در تو گریزان شدم از فتنه‌‌ی خویش

من آنِ توأم مرا به من باز مده

گربه‌ی اُلگا که به تازگی عمل جراحی کرده و دوران نقاهت را هم تا حدودی پشت سر گذاشته است دیگر در خانه بند نمی‌شود. آنقدر پشت در می‌نشیند و التماس می‌کند تا الگا به او اجازه‌ی بیرون رفتن بدهد. الگا می‌ترسید که با گربه‌های دیگر درگیر شود درحالیکه هنوز جای بخیه‌هایش کاملا خوب نشده‌اند و موهایش رشد نکرده‌اند. اما گربه مثل یک نوجوان سرکش دوست دارد که بیرون برود و سرش را جایی بیرون از خانه گرم کند. الگا هم دیگر حریفش نمی‌شود و به او اجازه‌ی بیرون رفتن می‌دهد.

من طبق معمول هر روز گوشه‌ای از میز نهارخوری نشسته بودم و با همراهی قهوه می‌نوشتم که دیدم گربه آمده است سروقت دستگاه سرخ‌‌کن که بیرون در بالکن بود و دیروز در آن ماهی درست شده بود. بوی ماهی گربه را به آنجا کشانده بود اما جا تر بود و خبری از بچه نبود. کمی آن حوالی چرخید و وقتی فهمید خبری نیست به سراغ کار دیگری رفت.

حیوانات هیچ کجا گیر نمی‌کنند. این را بارها و بارها در آنها دیده‌ام که هرگز خودشان را درگیر چیزی که گذشته است نگه نمی‌دارند و به سرعت از آن عبور می‌کنند. حتی از دست دادن فرزندشان را به راحتی می‌پذیرند و به روند عادی زندگی برمی‌گردند، چیزی که ما آدم‌ها اصلا بلدش نیستیم.

ما سالها در جریان هر چیزی که احساسات ما را برانگیخته می‌کند گیر می‌افتیم و نمی‌توانیم از آن خارج شویم. احساس می‌کنم بخشی از این موضوع برمی‌گردد به آنچه که جامعه‌ی انسانی به عنوان ارزش برای ما انسان‌ها تعریف کرده است و ما فکر می‌کنیم اگر مخالف آن باشیم یا مخالف آن عمل کنیم دیگر ارزشمند نیستیم.

اگر دوست داشتید این متن را بخوانید:

مادری که فرزند از دست داده

این وقت از روز، زمانی که سکوت در سرتاسر خانه حکمفرماست، صدای تیک تاک ساعت بلند و واضح و قوی به گوش می‌رسد. درحالیکه در باقی ساعات روز، حضورِ ساعت در خانه اصلا به چشم نمی‌آید. انگار نه انگار که اصلا وجود دارد. هر از گاهی هم که نگاهی به آن می‌اندازی به سرعت از آن عبور می‌کنی. هیچوقت نمی‌ایستی تا به صدای تیک تاکش، که نشان از زنده بودنش دارد، گوش دهی. اصلا برایت اهمیتی ندارد، برای ساعت حق زنده بودن قائل نیستی و برایت مهم نیست که چه صدایی دارد. برای وسیله‌ای که وقت را به تو یادآوری می‌کند هیچ وقتی نداری که صرف کنی.

استفاده‌ات را از او می‌کنی بی آنکه دغدغه‌هایش برایت مهم باشند، بی‌آنکه صدایش به نظرت زیبا بوده و یا کمترین اهمیتی داشته باشد. تنها زمانی متوجه‌ی ارزشمندی حضورش می‌شوی که سر می‌چرخانی و می‌بینی که متوقف شده است. ساعت در زمان مرگش عزیز می‌شود.

حالا همین ساعت وقتی که هیاهویی در خانه نیست کاملا به چشم می‌آید. هیاهو که تمام می‌شود خیلی از صداها به گوش می‌رسند، بوها به مشام می‌رسند، رنگ‌ها دیده می‌شوند،‌ حس‌ها درک می‌شوند. اصلا برای همین است که لازم است گاهی هم که شده از هیاهو‌ فاصله بگیریم تا در سکوت چیزهایی را بشنویم که در شلوغی‌ها به گوشمان نرسیده‌اند.

چتر مه صبحگاهی بر فراز باغ‌های بادام قزوین گسترده شده است. دشت قزوین مانند مردمش صبور‌ و نجیب است و زمانی که مه غلیظ صبحگاهی آن را در بر می‌گیرد از همیشه نجیب‌تر می‌نماید.

نیروگاه هم حتی به سختی دیده می‌شود در این حجم از مه.

در ماشین، موزیک با ضرب‌آهنگ‌ قوی و صدای بلند پخش می‌شود. یکی از زمانهایی که من می‌توانم بنویسم دقیقا چنین وقتی است؛ در ماشینِ در حال حرکت در جاده وقتی که موزیک با صدای بلند و ضرب‌آهنگ قوی پخش می‌شود. عجیب است؛ آدم فکر می‌کند که در سکوت راحت‌تر می‌شود نوشت اما در مورد من اغلب اینطور نیست، خیلی وقت‌ها در چنین موقعیتی در ماشین چیزی برای نوشتن به ذهنم می‌آید.

انگار که این ریتم حرکتِ یکنواخت در جاده وقتی با موزیک تند و قوی همراه می‌شود مثل یک جور مراقبه عمل می‌کند که می‌تواند مرا از فکرهای روزمره دور کند و به دنیای درونم ببرد.

امروز در خانه‌ی پدر خبرهای خوبی بود. نیلوفر آمد؛ مثل همیشه پرشور و پرانرژی با یک دسته‌ گل بزرگ و زیبا و یک جعبه شیرینی. موهایش که از ریشه فر و همیشه رها هستند، چشمان درشت و مژه‌های بلند و مشکی و ابروهای کشیده‌اش که کاملا شرقی‌اند و نشان از ریشه‌های کوردی او دارند، دندان‌های ردیف و لبخند زیبایش، همه و همه وقتی با انرژی و حال خوب او ترکیب می‌شوند تصویری را از او می‌سازند که در یاد می‌ماند.

نیلوفر را جور ویژه‌ای دوست می‌دارم. او هرگز برایم دوست ساناز نبوده و نیست. نیلوفر در قلبم جا دارد. چند سالی را با هم زندگی‌ کرده‌ایم. چه آن زمان و چه بعد از آن، همیشه یک جور حس خاصی به او داشته‌ام. ظرفیت عجیب و غریبش در مواجه با تضادهای زندگی و رها بودنش را تحسین می‌کنم. بارها زندگی را از صفر شروع کرده است اما هر بار با لبخند روشن‌تری مسیرش را ادامه داده است.

من ندیده‌ام که نیلوفر متوقف شود؛ شکسته است، خودش تکه‌های خودش را چسب زده است و هر بار دوباره از نو شروع کرده است. او یاد گرفته است که چگونه از میان رنج‌ها ببالد و هر بار قویتر و پرانرژی‌تر به مسیرش ادامه دهد.

حالا بهتر از همیشه خودش را و نیازهایش را می‌شناسد. در مسیر تازه‌ای قرار دارد و من برایش بسیار بهتر از آنچه رویایش را دارد آرزو می‌کنم.

امروز بحث‌های گروهی بسیار خوبی داشتیم و از راهنمایی‌های ساناز و نیلوفر به عنوان متخصصین منابع انسانی و مشاوره‌ی مدیریت برای پیشبرد اهداف شرکت بهره بردیم.

نتیجه‌ی صحبت‌هایمان این بود که قرار شد من امور مربوط به جذب نیروها را به عهده بگیرم.

در مورد موضوع مهم دیگری هم صحبت کردیم؛ «ساخت خاطرات مشترک» در طول یک رابطه‌ی عاطفی. داشتن خاطرات مشترک چیزیست که در یک رابطه‌ی عاطفی اهمیت زیادی دارد. در واقع نقطه‌ی اتصال آدم‌ها به یکدیگر در بلند‌مدت است. اصلا قرار نیست این خاطرات مشترک عجیب و غریب و بزرگ باشند؛ مثلا پیاده‌روی‌های دو نفره، شب‌نشینی‌های دو نفره، آشپزی کردن با هم، فیلم دیدن‌های دو نفره، … هر چیز کوچکی می‌تواند تبدیل به یک خاطره‌ی مشترک شود. زمانی که آدم‌ها به هر دلیلی دست از ساختن خاطرات مشترک بردارند کم کم رابطه رو به سردی می‌رود و وقتی چیز مشترکی وجود نداشته باشد زندگی مشترکی هم وجود نخواهد داشت.

نیلوفر که خواست برود من و ساناز او را رساندیم. نیلوفر به من یک بسته مدادرنگی حرفه‌ای و چند بسته مدادرنگی معمولی داد. او را بغل کردم و ناخودآگاه اشکم سرازیر شد. یکشنبه می‌رود. دعای خیرم همیشه بدرقه‌ی راهش است.

وقتی برگشتیم دقیقا زمانی که رسیدیم در مقابل در، رخشا هم از راه رسید. موهایش را کمی کوتاه کرده بود که خیلی هم قشنگ شده بود به نظرم. آمده بود خرید کند و وسیله‌ای را که دست من داشت بگیرد. فقط به اندازه‌ی یک چای ماند و گفت که باید برود. من هم چون تاریک شده بود اصرار نکردم که بماند.

صادقانه امیدوارم که مسیر پیش رویش روشن و هموار باشد.

امروز بازی مهم برزیل و کرواسی بود. نیمه‌ی اول را در خانه‌ی پدر دیدیدم و نیمه‌ی دوم را در خانه‌ی خودمان. زیباترین گلی که تا به حال دیده‌ام را امروز «نیمار» به کرواسی زد اما در نهایت این برزیل بود که شکست خورد. فوتبال خیلی شبیه زندگی است؛ شکست می‌خوری اما زندگی ادامه دارد. عاقل کسی است که به جای غصه خوردن بابت شکست‌هایش، از آنها درس بگیرد و خودش را بهتر کند.

در فوتبال اگر یک نفر خیلی خوب عمل ‌کند شرایط «برای او» بهتر می‌شود؛ به تیم‌های بهتر دعوت می‌شود و درآمد‌های بیشتری به دست می‌آورد. اما این لزوما باعث نمی‌شود که شرایط برای کل تیم هم بهتر شود. شرایط برای کل تیم زمانی بهتر می‌شود که کل تیم بهتر عمل کنند، هیچ راهی به جز این نیست. هرگز کسی نمی‌تواند بار مسئولیت دیگران را به عهده بگیرد. کسی نمی‌تواند دیگران را خوشبخت کند. کسی نمی‌تواند کمکی به دیگران کند. زیباترین گل جهان را هم که بزنی در نهایت آمار خودت را بهتر کرده‌ای.

اینکه ما تصور می‌کنیم می‌توانیم تغییری در کشورمان ایجاد کنیم تصوری باطل است. ما نهایتا می‌توانیم در خودمان تغییر ایجاد کنیم. نهایتا می‌توانیم شرایط خودمان را بهبود بدهیم. شعارهایی از این قبیل که «می‌خواهم کشورم را آباد کنم» کاملا توخالی بوده و نشان از عدم شناخت آدم‌ها نسبت به عملکرد جهان دارند. تو اگر خیلی هنرمند باشی می‌توانی زندگی شخصی خودت را آباد کنی. حتی نمی‌توانی زندگی فرزندت را آباد کنی چه برسد به آباد کردن کشورت.

اما اگر هر کسی تلاش کند که خودش را تبدیل به آدم بهتری کند این انرژی تسری پیدا می‌کند و لاجرم کشورش را و جهان را هم بهتر می‌کند. اما شک نکنید که این بهتر شدن تنها از مسیر بهتر شدن فردی ما می‌گذرد و از هیچ طریق دیگری نمی‌توان جهان را تبدیل به جای بهتری کرد.

بازی آرژانتین و هلند هم به وقت اضافه کشیده شد. من روی مبل غش کرده بودم. گل‌های هلند را کاملا از دست دادم و تنها در زمان زدن ضربات پنالتی بیدار شدم و شاهد صعود آرژانتین بودم.

اما بعد از آن، از شدت خستگی دچار بی‌خوابی شدم و طول کشید تا به خواب بروم.

الهی شکرت…

امروز صبح هم برف بی‌وقفه می‌بارید؛ لطیف و موزون و سرشار. برکت است که می‌بارد.

من  در آن خانه چیزی در حدود دو وانت گلدان داشتم که به جز چند تا از آنها بقیه را نیاوردم. بعضی‌هایشان درختچه بودند. هر کدامشان زیبایی خودشان را داشتند و از آن مهم‌تر اینکه تک‌تک‌شان را از وقتی که جوانه‌ی کوچکی بودند با جان و دل نگهداری کرده بودم تا به ثمر برسند.

من دخترِ طبیعتم؛ در هر فضایی که باشم به این فکر می‌کنم که چطور می‌توانم تکه‌ای از طبیعت را به آن فضا اضافه کنم. اینجا هم به محض مستقر شدن و در اولین سفرم به قزوین بعضی از گلدانهایم را آوردم و هر کدام را جایی گذاشتم. یکی از آنها خانم «بنجامین آمستل» است که گیاه داخلِ خانه نیست و نیاز به فضای بیرون دارد (این را تجربه‌ام می‌گوید). من هم او را درست کنار در ورودی خانه گذاشتم. چند گلدان هم روی لبه‌ی پنجره‌ی راه پله‌‌ای که منتهی به خانه‌ی خودمان است قرار دادم.

بعد از چند روز همسایه‌ی طبقه‌ی اول هم یک گلدان روی لبه‌ی پنجره گذاشتند. این صحنه را که دیدم لبخند روی لبانم نشست.

امروز صبح دیدم همان همسایه یک گلدان دیگر هم بیرون گذاشته‌اند دقیقا در همان نقطه‌ای که من آمستل را گذاشتم؛ یک گلدان «کامکوات» واقعا جذاب و چشم‌نواز.

این صحنه روزم را ساخت؛ هم به این دلیل که از این به بعد هر روز چشمم به جمال این دلبر رعنا با آن نارنجی‌های ظریفش روشن خواهد شد و هم از فکر تاثیرات مثبتی که می‌توانیم روی دنیای اطرافمان داشته باشیم، آن هم با قدم‌های بسیار کوچکی که شاید کاملا بی‌اهمیت جلوه کنند.

صورتم با لبخندی روشن شد.

درختان چنارِ کهنسالِ شهریار سفیدپوش شده بودند.

یکی از دوستانم آلمان زندگی می‌کند. دیروز با هم صحبت می‌کردیم می‌گفت ظاهراً امسال بحران انرژی دارند. یکی از همسایه‌هایشان خانم مسنی است، دوست من را دیده و به او گفته است: «مراقب مصرف انرژیتون باشید. ما باید در کنار هم و با همکاری هم از این بحران عبور کنیم.»

چقدر مهم است که هر کس سهم خودش را در این جهان انجام دهد. اغلبِ ما می‌گوییم مثلا چه فرقی می‌کند که من آشغال نریزم وقتی همه دارند می‌ریزند. به هر حال هیچ کجا تمیز نمی‌شود تا وقتی که همه آشغال نریزند.

فرق می‌کند عزیز من، فرق می‌کند. اولا مگر تو یکی از همه نیستی؟! مگر «همه» مجموعه‌ای از تک تک ما نیست؟! چطور فکر می‌کنیم که یکی از همه، هیچ تاثیری نمی‌تواند داشته باشد؟!

دوما، بله شاید کشورِ تو تمیز نشود اگر تو یک نفر آشغال نریزی، اما اگر تو سهمت را انجام دهی به جایی می‌روی که تمیز باشد. مگر همین را نمی‌خواهیم؟ اینکه زندگی‌مان هر روز بهتر و بهتر شود؟ ما نمی‌توانیم جهان را برای همه تغییر دهیم، اما می‌توانیم جهان خودمان را  تغییر دهیم اگر در هر مقطع از زندگی و در مواجه با هر چیزی سهم خودمان را انجام دهیم و منتظر دیگران نباشیم.

گروه کثیری از افراد هستند که وقتی به آنها می‌گویی کار خودت را درست انجام بده می‌گویند تا مقامات بالای کشور کارشان را درست انجام ندهند هیچ چیزی تغییر نمی‌کند. باید قانون وجود داشته باشد، بالادستی‌ها باید درست شوند تا سطوح پایین درست شوند.

هرگز این حرف‌ها در کَتِ من نرفته و هرگز هم نمی‌رود. قانون نیست، آدم که هستیم. وقتی تو از کارَت می‌دزدی چطور انتظار داری کسی از جیب تو ندزدد؟

تو سهم خودت را انجام بده، اگر کل کشور خراب باشد تو می‌روی به جای بهتری که درست باشد. اوضاع «برای تو» بهتر می‌شود.

ما با این توجیه که جهان باید برای همه جای خوبی باشد کار خودمان را درست انجام نمی‌دهیم. بالادستی‌ها شده‌اند بهانه‌ای برای انجام ندادن سهم خودمان.

مهدی و احسان رفتند بازار تا برای کارگاه خرید کنند و من متوجه شدم که رفت‌و‌آمد مکرر بچه‌ها آن هم در این هوای برفی،‌ باعث شده است مسیر ورودی کارگاه کاملا کثیف شود و این کثیفی در حال پیشروی به بخش‌‌های داخلی کارگاه بود.

سریع دست به کار شدم و موکت پیدا کردم، بعد هم ورودی را جارو و تی زدم و موکت انداختم.

می‌توانستم این کار را انجام ندهم یا از بچه‌ها بخواهم انجامش دهند اما دوباره برمی‌گردیم به همین مبحث که چند خط بالاتر گفتم؛ تو سهم خودت را انجام بده. منتظر نباش تا ببینی آیا بقیه کارشان را درست انجام می‌دهند یا نه. این سهم من از حضور امروزم در کارگاه بود.

امروز با دوستم (همانی که هنوز اسم مستعار ندارد) مباحثه‌ای طولانی در مورد روابط داشتیم. معمولا در بحث‌هایمان یا به نقطه نظر مشترک نمی‌رسیم و یا خیلی دیر به آن نقطه می‌رسیم🤭  امروز اما به این نقطه رسیدیم که هر آنچه که در هر حوزه‌ای از زندگی از  جمله در حوزه‌ی روابط تجربه می‌کنیم حاصل افکار و انتخاب‌های خودمان است. هیچ چیزی اتفاقی و ناخواسته پیش نمی‌آید. اگر فردی در مسیر تو قرار می‌گیرد قطعا تو با افکار و باورها و انتخاب‌های خودت، این هم‌مسیری را رقم زده‌ای.

اگر بپذیریم که هر شرایطی که در آن هستیم محصول افکار و عملکرد خودمان است آنوقت می‌توانیم بپذیریم که ما مسئول تمام بخش‌های زندگی‌مان هستیم.

به نظر من «مسئولیت‌پذیر بودن» مهمترین‌ ویژگی‌ای است که انسان نیاز دارد در خودش ایجاد نماید؛ اگر من به اندازه‌ی کافی پول ندارم، اگر روابطم آنطور که می‌خواهم نیستند، اگر سلامتی‌ام دچار مشکل است، اگر شغلم چیزی که باید باشد نیست… مسئولیت تمام این‌ها فقط و فقط متوجه‌ی شخص من است و نه هیچ فرد یا شرایط دیگری.

باید یاد بگیریم که در هر شرایطی انگشت اتهام را به سمت خودمان بگیریم چون در غیر اینصورت زندگی‌مان مجموعه‌ای از خشم و دلشکستگی و اندوه و نارضایتی خواهد بود.

امروز من و همکارم در کارگاه تنها بودیم. موقع نهار در مورد نظریه‌ی گشتالت صبحت می‌کردیم. راستش این اولین باری بود که من در مورد این نظریه می‌شنیدم. همکارم که فوق‌لیسانس روانشناسی دارد و در عین حال خیاط ماهری است برایم توضیح داد که نظریه‌ی گشتالت می‌گوید « کلِ هر چیزی، فراتر از مجموع اجزای آن است.»

یعنی درست است که اجزای یک چیز هر کدام ماهیت خاص خودشان را دارند و به خودی خود دارای مفهوم مستقلی هستند اما مجموع این مفاهیم لزوما با مفهوم کلی آن چیز یکسان نیست. به عنوان مثال یک ساعت از دهها چرخ‌دنده و اجزای دیگر ساخته شده است. اما وقتی که شما ساعت را می‌بینید در واقع چیزی فراتر از تمام آن چرخ‌دنده‌ها و اجزا می‌بینید. در واقع مفهومی که ساعت به عنوان یک ماهیت کلی برای ما دارد کاملا متفاوت از مفهومی است که اگر تک‌تک آن اجزا یک جایی در کنار هم باشند برای ما خواهند داشت.

انسان وقتی چیزی را می‌بیند اصولا به تصویر کلی آن چیز می‌نگرد و کاری به اجزای تشکیل‌دهنده‌ی آن ندارد. مثلا وقتی وارد یک فضا می‌شویم و در یک آن حس می‌کنیم که چقدر زیبا و دلنشین است در آن لحظه تصویری کلی از آن فضا را دیده‌ایم بدون اینکه متوجه تک تک اجزای به کار رفته شده باشیم. درکی که از کلیت آن فضا پیدا می‌کنیم چیزی فراتر از اجزای به کار رفته در آن است. اگر تک تک آن اجزا را به صورت جداگانه ببینیم با اینکه هر کدامشان زیبایی خاص خودشان را دارند اما نمی‌توانند نشان‌دهنده‌ی یک فضای طراحی شده باشند.

مثل اجزای بدن انسان که یک کل را تشکیل می‌دهند. ما وقتی یک انسان را می‌بینیم کاری به اجزای بدن او نداریم. بلکه درکی کلی از انسان داریم  و برای ما انسان معنایی فراتر از اجزای تشکیل‌دهنده‌اش دارد.

(این‌ها توضیحات و تفسیر‌های من از این نظریه‌ است و امیدوارم که به درک درستی از آن رسیده باشم)

همکارم می‌گفت من همیشه به بچه‌ها می‌گویم وقتی با یک لباس مواجه می‌شوید باید آن را به عنوان یک تصویر کلی ببینید تا بتوانید ایرادهایش را درک کنید. وقتی تصویر کلی را می‌بینید می‌فهمید که یک چیزی از هماهنگی خارج شده است و باعث شده تا تصویر کلی دستخوش تغییر شود. خلاصه که بحث جالبی بود.

احسان و مهدی خیلی دیر آمدند و تازه وقتی آمدند باید اتوها را که از کار افتاده بودند تعمیر می‌کردند تا برای فردا آماده باشند.

ساعت ۹:۳۰ شب بود که از کارگاه خارج شدیم درحالیکه واقعا خسته بودیم.

در ماشین خانم سوزان روشن می‌گفت:

طفلی کبوتر دل بدجوری شد اسیرت

پرش شکسته اما باز می خوره فریبت

چی کار کنم که این دل ازتو نمیشه غافل

منو دیوونه کرده اما نمیشه عاقل

بعد هم آقای سندی اصرار داشت که «پیش من چادر رو بردار». هی ما شرم می‌کردیم و چادر را محکم‌تر می‌گرفتیم هی او بیشتر اصرار می‌کرد. چرب‌زبانی می‌کرد و می‌گفت «تو مثل یه قرص ماهی زیر اون چادر گلدار، عزیزم چادر رو بردار». ما اما گول نمی‌خوردیم. بعد او می‌گفت «یه نظر حلاله دختر دیگه اون چادر رو بردار» و ما می‌گفتیم که یک نظر اگر انداختی دیگر فرقی نمی‌کند که بیشتر هم بیندازی یا نه. ارزشش تا وقتی است که همان یک نظر را نینداخته باشی.

خلاصه که با هم درگیر بودیم و یادم نمی‌آید که آیا دست آخر چادرمان را برداشتیم یا نه. قاعدتا اگر عقلمان سرجایش بوده باشد نباید چادر را انداخته باشیم ولی ممکن هم هست که شل کرده باشیم. آدمیزاد است دیگر. خود خداوند آنجا که در سوره‌ی نساء گفته است « خُلِقَ الْإِنْسَانُ ضَعِيفًا» به همین موضوع اشاره کرده است.

فقط این را می‌دانم که آقای سندی نمی‌توانسته دل ما را برده باشد. این با روحیه‌ی ما جور درنمی‌آید. بنابراین امیدوارم خستگیِ یک روز کاری باعث نشده باشد شل کرده باشیم.

(چرت و پرت گفتن بعد از روزهای متوالی کار طاقت‌فرسا غیرطبیعی نیست، هست؟)

الهی شکرت…

ساعت چهار و چهل هفت دقیقه‌ی صبح بود که بیدار شدم و کاملا سرحال بودم. بلند شدم و به کارهای صبحگاهی‌ام رسیدم.

امروز صبح سعدی جانم خیلی باحال شده بود. می‌گفت:

دوستان گویند سعدی خیمه بر گلزار زن

من گلی را دوست می‌دارم که در گلزار نیست

من هم به او گفتم که عاشق این روحیه‌ی خاص‌پسندت هستم و عاشق این رویکرد که هر کسی را در شأن خودت نمی‌بینی و البته اینکه «هَوَل بازی» درنمی‌آوری. (فقط امیدوارم این کلمه در لغت‌نامه‌اش موجود باشد و فکر نکند که دارم فحش می‌دهم)

من نمی‌دانم چرا خیلی‌‌ها تصور می‌کنند که سعدی خوش اشتها بوده و هر روز دل به کسی می‌باخته. برعکس به نظر من او خیلی هم سخت‌پسند بوده و تا پایان عمرش هم واقعا دلش را به کسی نباخته است.

یک جای دیگر هم به شیرینی گفت:

قادری بر هر چه می‌خواهی مگر آزار من

زان که گر شمشیر بر فرقم نهی آزار نیست

امروز با دو ماشین به کارگاه رفتیم چون قرار بود من زودتر برگردم. قدردان روزهایی نبودم که با خیال راحت می‌نشستم و احسان رانندگی می‌کرد. امروز در جاده‌ای شلوغ رانندگی کردم. اوایل مسیر پشت احسان می‌رفتم تا اینکه دیدم نمی‌شود منتظر شد. واقعا در این جاده نمی‌توانی سرِ صبر رانندگی کنی وگرنه هم خودت کلافه می‌شوی هم دیگران. دیگر جدا شدم و رفتم تا اینکه احسان خودش را به من رساند و باقی مسیر را با هم رفتیم.

یکی از دخترانمان به اسم «ندا» بینی بسیار کوچک و سربالا و تراشیده‌ای دارد، طوری که انگار یک پزشک بسیار حاذق با چندین جراحی آن را به این شکل درآورده است. اصولا افغان‌ها بینی‌های بسیار زیبایی دارند. بعد این ندا خانم امروز آمده بود پیش من و می‌گفت که می‌خواهم دماغم را عمل کنم و آن را کمی بزرگتر کنم چون همه به من می‌گویند که اصلا دماغ نداری. می‌گفت ببین دماغ شما چقدر قشنگ است،‌ من هم دوست دارم دماغم این شکلی باشد (بینی‌اش نصف بینی من است).

چشم‌های من گرد شده بود، هرچند که می‌دانستم افغان‌ها بینی بزرگتر را زیباتر می‌دانند. اما گفتم تو در ایران زندگی می‌کنی، اینجا همه دماغ‌های این مدلی را می‌پسندند، کاری به کار دماغت نداشته باش. اما ظاهرا اصرار داشت که این کار را انجام دهد و قرار شد از علی آدرس یک پزشک خوب را بگیرد. 

معیارهای زیبایی به همین سادگی تغییر می‌کنند؛ چیزی که از نظر ما زیبا به نظر می‌رسد از نظر  دیگران ممکن است مصداق بارز نازیبایی باشد و یا بالعکس. همه چیز در این جهان کاملا نسبی است. در واقع این خاصیتِ جهان مادی است. پس نباید روی هیچ چیزی تعصب داشته باشیم. باید ذهنمان را به روی هر چیزی باز بگذاریم و در پذیرش باشیم.

با صدای بلند گفتم «خدایا به این دختران ما عقل سلیم عنایت بفرما» که همه‌شان خندیدند.

نهار نخوردم و یک نفس کار کردم تا بتوانم زودتر برگردم. ساعت ۳ حرکت کردم. در جاده‌ی سرحدآباد بودم که در آینه‌ی عقب، ماشینی را پشت سرم دیدم که هیچ چیزی تحت عنوان چراغ و سپر و متعلقاتش را نداشت. قیافه‌ی خوفناکی داشت. از سر راهش کنار رفتم و بعد پشتش قرار گرفتم. پشتش هم دست کمی از جلویش نداشت. اما مشخص بود که صاحبش روی ماشین حساس است و در مرحله‌ی رسیدگی است. چون لاستیک‌های پهنی داشت و شاسی ماشین را پایین آورده‌ بودند. رنگ و بدنه‌ی آن هم یک طلایی چشم‌نواز و کاملا سالم بود. 

جلوی من که بود ترمز زد و چراغ‌های ترمزش پرنور و روشن بودند. با خودم فکر کردم درست است که چیزی برای از دست دادن ندارد اما باز جای شکرش باقی است که چراغ ترمز دارد.

از این فکر خنده‌ام گرفت؛ از اینکه وسط یک فاجعه هنوز هم می‌شود چیز مثبتی پیدا کرد که حال و هوایت را عوض کند. زندگی واقعا چیز شیرینی است.

خیلی خسته بودم اما به هر ترتیبی بود خودم را به خانه رساندم. از دیشب گوشت چرخ‌کرده را از فریزر به یخچال منتقل کرده بودم. وقتی رسیدم برنج را خیس کردم، پیاز و ادویه‌ها را به گوشت اضافه کردم و ورز دادم و بعد مستقیم داخل حمام رفتم. حاضر بودم هر کاری بکنم اما مجبور نشوم با پیاز سر و کله بزنم. هر بار که به سراغ پیاز می‌روم به پهنای صورت اشک می‌ریزم. اما به همین جا ختم نمی‌شود، تا شب چشمم می‌سوزد. وقتی هم که حمام می‌روم همینطور که آب روی سرم می‌ریزد چشمانم به شدت می‌سوزند. حتی یک چیزی مثل پیازچه هم همین کار را با من می‌کند و حتی تره. 

از هر چیزی که بوی بد دارد بیزارم. احساس می‌کنم که این بو به من چسبیده است و از من جدا نمی‌شود. در خانه عود روشن می‌کنم، دوش می‌گیرم، پنجره را باز می‌گذارم اما هیچ‌کدام آنقدرها رضایتم را جلب نمی‌کنند. روی بوها حساسم. نه اینکه شامه‌ی قوی‌ای داشته باشم و هر بویی را تشخیص دهم. اما واقعا دوست ندارم در معرض بوی بد قرار بگیرم. 

برای انجام کاری برگشته بودم که شاید یک روزی نوشتم چه کاری بوده. 

برنج را دم کردم و کباب را روی اجاق گذاشتم. مادر من خیلی سخت کباب تابه‌ای درست می‌کرد به اینصورت که کباب‌ها را با دست شکل می‌داد و در روغن سرخ می‌کرد. اما من از مادر احسان یاد گرفتم که کباب تابه‌ای را به شکل ساده‌ای درست کنم؛ به این صورت که گوشت را داخل تابه پهن می‌کنیم و با یک وسیله‌ای آن را برش می‌دهیم. در تابه را می‌بندیم تا آب بیندازد و در آب خودش بپزد (البته من داخل همان مواد حدود یک قاشق روغن زیتون هم می‌ریزم).

روی کباب‌ها را با سماق می‌پوشانم. در نیمه‌ی کار هم گوجه‌فرنگی‌ها را از وسط نصف می‌کنم و روی کباب‌ها می‌گذارم تا با هم به سفر پختن ادامه دهند.

وقتی که آب کاملا کشیده شد اجازه می‌دهم که کمی برشته شوند. با این روش درست کردن کباب تابه‌ای تبدیل به کار بسیار ساده‌ای می‌شود. 

احسان به محض اینکه در خانه را باز کرد گفت عجب بویی خانه را دربرگرفته. خیلی خوشحال بود. 

این مدت همیشه روی اپن آشپزخانه غذا می‌خوردیم. اما امشب روی میزنهارخوری نشستیم و سفره‌ی کاملی چیدیم و با خیال راحت غذا خوردیم. موقعیت خیلی مناسبی بود چون دقیقا روبروی تلویزیون بود. مسابقه‌ی فوتبال ایران و آمریکا هم در حال شروع شدن بود.

من حتی یک صحنه از مسابقه را ندیدم چون اصلا جرات دیدن نداشتم. البته که کلن هم علاقه‌ای به دیدن مسابقات فوتبال ندارم فقط چون احسان دوست دارد او را همراهی می‌کنم.

میوه‌ی مفصلی هم خوردیم. امشب خودمان را مجاز به خوردن هر چیزی به هر قدری می‌دانستیم. 

من تمام مدت لپ‌تاپ به دست بودم. مسابقه هم که تمام شد هنوز کمی کار کردم و بعد خوابیدم.

الهی شکرت…