وقتی می‌خواستم شنا یاد بگیرم چون می‌دانستم که در این حوزه بسیار مستعد و توانمند هستم مربی خصوصی گرفتم که خدایی نکرده استعدادهایم زیر دست و پای گروهی از افراد کم‌استعداد و دست‌وپا‌چلفتی له نشوند.

مربی‌ام دختری هجده ساله بود؛ بسیار قوی و توانمند، قهرمان شنا و صاحب چندین مدال. ده سال جوان‌تر از آن روزهای من بود، من در مقابلش دو پاره استخوان بودم که دوران میانسالی را می‌گذراندم.

بخشی از تمرین قاعدتن مربوط می‌شد به تنفس. مربی می‌گفت «مریم، وقتی میری زیر آب نفس‌گیری کن.» من هم بیرون از آب، شکم و دیافراگم و ریه و لپ و هر جایی که می‌شد در آن هوا ذخیره کرد را پر می‌کردم و وقتی می‌رفتم زیر آب همه را در همان نقاطْ سفت و محکم نگه می‌داشتم. فکر می‌کردم وقتی می‌گوید نفس‌گیری کن یعنی باید نفسم را نگه دارم. (گفتم که خیلی مستعد بودم).

مربی دوباره می‌گفت «مریم من نمی‌بینم زیر آب نفس‌گیری کنی.» و من بیشتر نفسم را نگه می‌داشتم طوری که سیاه و کبود بیرون می‌‌آمدم. اگر کمی بیشتر تاکید می‌کرد احتمالن جنازه‌ام روی آب می‌آمد.

بعد از دوره‌ی مقدماتی برای اینکه استعدادهایم بیشتر شکوفا شوند در دوره‌ی پیشرفته هم شرکت کردم که به همان منوال پیش می‌رفت. اواخر ترم بود که بالاخره فهمیدم که باید زیر آب نفس را از بینی‌ام خارج کنم و به این کار می‌گویند نفس‌گیری. واقعن حس می‌کنم در انتخاب اسم کمی عجول بوده‌اند، وگرنه حتمن می‌توانستند اسم متناسب‌تری برای این حرکت انتخاب کنند که تا این اندازه دوگانه نباشه.

این کج‌فهمی باعث شد تنها شنایی که در آن خوب بودم کرال پشت باشد.

دفعه‌ی بعدی که فکر کردید در چیزی استعداد ندارید نگاهی دوباره بیندازید، شاید چیزی را بد گفته‌اند یا بد فهمیده‌اید.

الهی شکرت…

یکی از همین روزهای سرد زمستانی، پسر همسایه فقط با یک شورت در بالکن ایستاده بود، درحالیکه من در خانه جوراب پشمی پوشیده بودم و لباس بافتنی به تن داشتم.

البته میزان چربی بدنش خیلی بیشتر از من بود اما به هر حال جسارتش هم قابل تحسین بود؛ هم برای لخت بودن در سرما، هم برای لخت بودن در بالکن، هم برای لخت بودن با چربی فراوان، هم برای لخت بودن به طور کلی.

لخت بودن از آن مواردی است که همیشه وِلوله به پا می‌کند و همه را به جان هم می‌اندازد، یا جنگ به پا می‌کند و خونریزی راه می‌اندازد.‌ در کمترین حد ممکن هم مغز آدم را تحریک می‌کند به نوشتن.

کمتر اتفاقی در زندگی چنین خاصیتی دارد که به هر حال واکنشی را در پی داشته باشد؛ در هر حالتی و از طرف هر کسی.

اگر کسی پیش چشمت زمین بخورد آنقدر به هم نمی‌ریزی که اگر لخت باشد؛ در حالت دوم یا دست و پایت را گم می‌کنی، یا خجالت می‌کشی، یا تحریک می‌شوی، یا فرار می‌کنی، یا دنبال می‌کنی… به هر حال یک کاری می‌کنی در همان لحظه.

اما وقتی کسی زمین می‌خورد مدتی طول می‌کشد تا مغزت فرمان دهد که این یک اتفاق عادی نبوده است و نمی‌شود از کنارش راحت‌ گذشت و باید عکس‌العملی نشان داد، اگر به خودت بود احتمالن سرت را هم نمی‌چرخاندی، رد می‌شدی و می‌رفتی.

آرنج‌هایش را روی نرده‌های سرد گذاشته بود و وزن بدنش را روی آن‌ها انداخته بود و خیابان را نگاه می‌کرد. آنقدرها برایم صحنه‌ی جذابی نبود، از کجا این را می‌فهمم؟ از آنجاییکه متوجه‌ی رفتنش نشدم، قهوه‌ای که روی حرارت داشتم برایم جذاب‌تر بود.

این را نمی‌گویم که ادای آدم‌های محجوب را دربیاورم که اصلن نیستم، اما شیفته‌ی تنانگی هم نیستم، یک جایی هستم در وسط این‌ها، بنابراین اگر کسی پیش چشمم زمین بخورد و دیگری لخت شود، بعد از نگاهی تقریبن گذرا به فرد لخت‌شده و حصول اطمینان از اینکه چیزی را از دست نخواهم داد به سراغ فرد زمین خورده می‌روم.

قاعدتن این دو را برعکس انجام نخواهم داد، چرا؟ چون آن کسی که زمین خورده فعلن‌ همان‌جا هست، اما آن کسی که لخت شده ممکن است یک لحظه‌ی دیگر آنجا نباشد. بالاخره عقل را به آدمیزاد داده‌اند که همین‌جور وقت‌ها به کار بیاید دیگر.

الهی شکرت…

بر کسی پوشیده نیست که من عاشق میوه‌ام؛ هر چیزی که حتی شبیه به میوه باشدْ دست و پایم را شل می‌کند، این شیفتگی از طفولیت با من است؛ برایم تعریف کرده‌اند که وقتی به زحمت می‌توانستم بنشینم یا چیزی را در دهانم بگذارم پابه‌پای شوهرخاله‌ام (که او هم عاشق میوه بود) یک دیس میوه را می‌خوردم.

حالا در میان این همه میوه که هر کدامشان جذاب‌تر از دیگری هستند انتخاب اولم سیب است، فرقی هم نمی‌کند که چه سیبی باشد. البته شاید یک روز از ظرف میوه، نارنگی را انتخاب کنم اما حتی همان موقع هم قلبم با سیب است. (یادم می‌آید آخرِ کتاب دزیره نوشته شده بود: «دزیره کلاری نخستین عشق ناپلئون بود.» ایشان عشق‌های دیگری هم داشتند اما آن یکی، عشق نخستین بود. سیب هم برای من همین‌طور است، به سایر میوه‌ها هم عشق دارم اما او عشق نخستین است.)

خیلی خوب به خاطر می‌آورم که در نوجوانی درحدفاصل یک شب تا صبح، پنج کیلوگرم سیب را بلعیدم (بر اساس یک داستان صد درصد واقعی). مادر همیشه می‌گفت این سیب‌ها را به خاطر تو خریده‌ام، پدرْ چهل نهال سیب را به خاطر دل من کاشت.

با توجه به این سوابق، من می‌توانم سیب خوردن کل بشریت را گردن بگیرم، یعنی آن اولین سیبی که خورده شد و کار ما را به اینجا کشاند را من شخصن گردن می‌گیرم؛ خوب کردم خوردم، می‌خواستند کدو را ممنوع کنند تا ببینید کسی خطا می‌کند یا نه. سیب را که نمی‌شود ممنوع کرد عزیز جان، آزمایش هم حد و اندازه‌ای دارد، با اعصاب و روان آدم بازی می‌شود. نمی‌شود که جنیفر لوپز را بگذاری آن وسط و بعد توقع تقوا داشته باشی.

الهی شکرت… والله…